In je lichaam bevindt zich de extracellulaire matrix, ook wel de bindweefselmatrix genoemd. Deze matrix bestaat onder andere uit kraakbeen, gewrichtsbanden, huid en pezen. Naast versteviging heeft de extracellulaire matrix ook een verzorgende en verbindende functie in het lichaam. De bindweefselmatrix bestaat onder andere uit verschillende vezelachtige eiwitten waarvan collageen de belangrijkste is; zo’n 70% van het bindweefsel bestaat uit collageen. Collageenvezels zijn sterk en zeer rekbaar wat er voor zorgt dat ze moeilijk breken. Er bestaan ruim 14 verschillende typen collageen in het lichaam waarvan type I, III, V en XI vrijwel in alle soorten bindweefsels voorkomen. Type I komt met 90% het meeste voor in het lichaam en vind je terug in:
- de huid
- botten
- kraakbeen
- bloedvaten
- haar
- nagels
- pezen
- gewrichtsbanden
Zowel collageen type I als collageen type II vind je terug in supplementen. Collageen type II vind je terug in gewrichtskraakbeen (knie, heup elleboog, pols, vinger) en tussenwervelschijven.
Collageen in voeding
Botten, huid, beenmerg of pezen van een dier zijn rijk aan collageen. Vandaag de dag staat dit helaas nog maar weinig op het menu, in tegenstelling tot de dagelijkse kost van onze voorouders die nog alle delen van het dier verwerkte tot een smakelijke maaltijd. Het is daarom ook lastig om met ons huidige voedingspatroon de collageen-voorraad aan te vullen. Wanneer je je lichaam wilt ondersteunen door inname van extra collageen, dan adviseren we dit te doen door middel van supplementen, bijvoorbeeld een poeder of capsule.
Wat doet collageen voor de huid, haar en nagels?
Huid
Collageen helpt de elasticiteit en zachtheid van de huid te behouden. Daarnaast maakt het de huid van binnenuit mooier en zorgt het voor natuurlijke verjonging. Bij de eerste tekenen van huidveroudering is collageen dan ook perfect om in te zetten als anti-aging middel. Het maakt de huid van gezicht en lichaam stralend, zachter, gladder en soepeler.
Haar
Collageen zorgt voor het behoud van een normale structuur en uiterlijk van je haren. Het zorgt voor een mooie bos met volumineus, glanzend en sterk haar.
Nagels
Collageen is ook belangrijk voor de verzorging van je nagels. Het draagt bij aan mooie sterke nagels.
Collageen tekort
Ouderdom
Naarmate je ouder wordt neemt de aanmaak van collageen in je lichaam af. Dit is bijvoorbeeld goed te zien aan het slapper worden van de huid en het ontstaan van rimpels.
Te weinig vitamine C
Maar niet alleen ouder worden heeft effect op de collageen aanmaak. Ook je leefstijl is van grote invloed. Het eten van voldoende groenten en fruit bijvoorbeeld zorgt ervoor dat je lichaam vitamine C binnenkrijgt. Vitamine C draagt bij aan de collageen aanmaak in het lichaam.
Zonlicht
UV straling heeft een negatief effect op collageen doordat het eiwit versneld wordt afgebroken in het lichaam. Zonlicht stimuleert de aanmaak van vrije radicalen die op hun beurt weer het aantal enzymen laten toenemen, die de aanmaak van collageen blokkeren. Belangrijk dus om je altijd in te smeren als je de zon in gaat en extra vitamine C, vitamine E en/of zink te slikken als je veel in de zon hebt gelegen. Deze nutriënten helpen de cellen beschermen tegen oxidatieve schade door UV-straling.
Roken
Verstokte rokers herken je vaak aan een slechte conditie van de huid en diepe rimpels. Roken zorgt net als teveel zonlicht ook voor veel vrije radicalen in het lichaam welke dus schadelijk zijn voor o.a. collageen. Het beste is natuurlijk om helemaal niet te roken maar doe je het toch zorg dan altijd dat je extra vitamine C, vitamine E en/of zink slikt. Deze stoffen beschermen je lichaam namelijk tegen vrije radicalen.
Suiker
Te veel suiker in het lichaam zorgt ervoor dat collageen zijn functie verliest. Dit komt door een proces wat glycatie wordt genoemd; suikermoleculen die zich als het ware vastzetten aan eiwitmoleculen zoals collageenvezels. Dit proces zorgt voor versnelde huidveroudering zoals rimpels, verlies van elasticiteit en pigmentvlekken.
Extra collageen aanmaken?
Suppletie kan uitkomst bieden om het collageen netwerk in je lichaam extra te ondersteunen. Het wordt aangeboden in zowel poeder als tabletten of capsules. Het voordeel van poeder is dat je het gemakkelijk in hoge dosering kan innemen. Collageen supplementen komen altijd van dierlijke bron zoals rund of vis en zijn dus nooit geschikt voor veganisten of vegetariërs. Daarnaast wordt collageen suppletie aangeboden in ongedenatureerde vorm en in gehydrolyseerde vorm. Bij een ongedenatureerde vorm is het collageen eiwit niet behandeld waardoor de oorspronkelijke structuur nog intact is. Wanneer collageen gehydrolyseerd is dan is het collageen eiwit als het ware in kleine stukjes geknipt waardoor het voor het lichaam beter opneembaar is; dit is dan ook de beste vorm om in te nemen. Collageen kun je beter niet met zure sappen zoals jus d’orange of hete thee innemen omdat dit de vorm van het eiwit aantast (denaturatie). Hierdoor is het eiwit niet meer door het lichaam opneembaar.
Auteur: Noëlle van Seggelen