Hoe voorkom je winterhanden en -voeten

Iedereen heeft weleens last van koude handen of voeten. Sommige mensen trekken in de winter zelfs sokken aan in bed om hun voeten warm te houden. Hoewel menigeen denkt dat dit wintervoeten zijn is dat niet zo…

Wat zijn winterhanden en/of wintervoeten?

‘Winterhanden’ zijn rode zwellingen (koubulten) die ontstaan aan de handen of voeten onder invloed van kou die maakt dat onze bloedvaten zich vernauwen om te warmte binnen te houden. De uiterste ledematen, vingers, tenen maar ook voeten, benen neus ogen of kin raken door de koude dus minder goed doorbloed. Door de mindere doorbloeding koelt het lichaamsdeel af terwijl het extra bloed dat wordt aangevoerd om het te verwarmen raakt niet door de vernauwde bloedvaten kan. Hierdoor kunnen de bloedvaten en het omliggende weefsel beschadigd raken, met ontstekingen, rode zwellingen en bijbehorende klachten als gevolg. Deze zwellingen kunnen erg jeuken en pijnlijk zijn. Normaal zijn de zwellingen onschuldig en verdwijnen na een aantal weken.

Zijn winterhanden erfelijk?

Wintervoeten zijn niet erfelijk overdraagbaar. Maar sommige belangrijke factoren als de bloedcirculatie, kwaliteit van de bloedvaten en mate van zweten zijn wel sterk genetisch bepaald. Tegenwoordig komt de aandoening minder vaak voor dan vroeger omdat onze huizen nu veel beter verwarmd worden en geïsoleerd zijn. Maar voor iemand die er wel last van heeft lijkt het fenomeen jaarlijks terug te keren en is de warmte binnenshuis niet de enige oplossing.

Wat kun je zelf doen aan winterhanden en/of voeten?

Houd ze warm en goed doorbloed!

Probeer kou en vochtigheid zoveel mogelijk uit de schakelen. Draag bijvoorbeeld leren schoenen met een rubberen of leren zool. Leer is warm, absorbeert het voetvocht en kan waterdicht worden gemaakt met hulpmiddelen. Schoenen met namaakleer houden de voeten niet warm en veroorzaken te veel transpiratie die moeilijk wegkan. Zorg dat je schoenen goed passen en dus niet te klein of te nauw zijn omdat dit een goede bloedcirculatie kan verhinderen. Warme wollen sokken stimuleren de bloedcirculatie en zijn dus beter dan synthetische sokken. Wie in de winter echte vrieskou moet trotseren, op de fiets of te voet kan de voeten en handen behalve met sokken en handschoenen ook nog beschermen met een isolerend laagje vette zalf (bijvoorbeeld uierzalf).

Warme wollen sokken stimuleren de bloedcirculatie en zijn dus beter dan synthetische sokken.

Dit kun je beter niet doen

Zijn ondanks al jouw maatregelen voeten of handen toch door en door koud geworden? Warm ze dan vooral niet te snel op door ze tegen de centrale verwarming of bij de open haard te houden. Vermijdt liever de extreme temperaturen en laat jouw 'ijsklompjes' langzaam opwarmen door ze in een langzaam opwarmend voetbad te dompelen, onder de kraan te houden terwijl je deze geleidelijk aan iets warmer laat worden.

Eens wintervoeten, altijd wintervoeten?

Wie deze winter last krijgt van wintervoeten heeft grote kans ze de volgende winter weer te krijgen. Probeer in dat geval al voor de winter begint goed voorbereid te zijn. Wie dat goed aanpakt zal merken dat de wintervoeten net zo spontaan als ze opgekomen zijn ook weg kunnen blijven.

Auteur: Sanne van der Rijt