Haaruitval, een gevoelig onderwerp voor zowel mannen als vrouwen. Hoewel kaalheid het meest voorkomt bij mannen, komt haaruitval ook voor bij vrouwen. Ondanks dat het veel voorkomt hangt er een taboesfeer omheen en kunnen mensen onzeker worden en schaamte voelen als ze kaal worden. Extra belangrijk dus om aandacht te besteden aan dit onderwerp en de vele verschillende soorten en oorzaken van haaruitval te bespreken.  

Mannelijke kaalheid 

Er zijn vele verschillende soorten haaruitval die tot uiting kunnen komen. De meest bekende en meest voorkomende is alopecia androgenetica, die ook wel mannelijke kaalheid wordt genoemd omdat 70% van de mannen vroeg of laat met deze vorm van haarverlies te maken krijgt. Ondanks dat het bij vrouwen minder voorkomt zal zo’n 40% er vroeg of laat ook mee te maken krijgen. Deze vorm van kaalheid is erfelijk en wordt veroorzaakt door de mate waarin de haarzakjes gevoelig zijn voor het hormoon DHT (dihydrotestosteron). Dit is een androgeen (mannelijk) hormoon wat zowel bij mannen als vrouwen voorkomt en zorgt voor een verstoring op de werking van de haarzakjes. DHT wordt door bepaalde enzymen omgezet vanuit testosteron, dit verklaart ook gelijk waarom deze vorm van kaalheid meer voorkomt bij mannen: zij hebben meer testosteron in het lichaam dan vrouwen. DHT bindt zich aan de haarfollikels en zorgt er voor dat de  haarzakjes kleiner worden en de groeifase wordt verkort waardoor er enkel nog dunne en korte haartjes kunnen ontwikkelen.  

Toch is er wel een verschil tussen mannen en vrouwen wanneer deze vorm van kaalheid tot uiting komt. Bij mannen uit het zich in kaalheid beginnend bij de slapen wat zorgt voor de bekende inhammen. Het gebied met haaruitval kan doorlopen tot aan de kruin en er blijft vaak alleen een rand met haar over van oor tot oor aan de achterkant van het hoofd. Bij vrouwen uit alopecia androgenetica zich door dunner wordend haar waardoor de hoofdhuid te zien. Het haarverlies begint bij de middenscheiding en breidt zich vanuit daar langzaam uit over het midden van het hoofd. In enkele gevallen reikt het haarverlies tot de haargrens aan het gezicht. Behandeling van alopecia androgenetica is gericht op het tegengaan van de productie van DHT. Ondanks het bestaan van medicatie en bepaalde kruiden die dit proces kunnen ondersteunen is er helaas nog geen 100% effectieve behandeling gevonden.  

Pleksgewijze kaalheid 

Alopecia areata betekent pleksgewijze kaalheid en is te herkennen aan de volledig kale plekken op het hoofd. De plekken hebben een scherpe begrenzing waar het haar stopt en weer begint en hebben een ronde vorm. Vaak zijn er verschillende kale plekken op het hoofd met daar omheen gezonde haargroei. Alopecia areata kan verergeren waardoor het volledige hoofd kaal wordt, dit wordt alopecia totalis genoemd. Valt naast het hoofdhaar ook het lichaamshaar uit dan spreken we van alopecia universalis. De exacte oorzaak van deze verschillende gradaties van haaruitval is niet precies bekend maar vermoedelijk heeft het te maken met een overactief immuunsysteem waardoor een auto immuunziekte kan ontstaan waarbij het lichaam zijn eigen weefsels aanvalt. In dit geval zullen de haarzakjes het moeten ontgelden waardoor deze niet meer kunnen functioneren. Ook kan een andere auto immuunziekte zorgen voor haaruitval zoals bij de ziekte van Sjögren en Lupus. Daarnaast zie je vaak dat alopecia areata, en ook de 2 andere vormen, vaker voorkomen bij mensen die al een verstoring hebben van het immuunsysteem en last hebben van andere auto-immuunziekten zoals Hashimoto of eczeem.  

Deze vorm van kaalheid heeft een grillig verloop. De kale plekken kunnen met een paar maanden of aantal jaar weer herstellen maar het haar kan ook voor altijd wegblijven. Ook kan tijdens herstel van de ene plek weer een nieuwe kale plek ontstaan. Helaas is  alopecia areata moeilijk te behandelen, via de reguliere zorg wordt soms medicatie ingezet met wisselend succes.  

Stress  

Een verhoogde aanmaak de stresshormonen cortisol en adrenaline kunnen zorgen voor haaruitval. Vooral plotselinge extreme stress kan ervoor zorgen dat het haar overmatig uitvalt zoals een overlijden, bevalling, een ongeluk of bij hartzeer zoals een pittige breakup. Maar ook chronische stress is niet bevorderlijk voor het haar. Het ervaren van chronische stress is een enorme aanslag op het lichaam. Er treedt dan een overlevingsmechanisme in werking dat altijd voorrang krijgt op andere lichaamsprocessen. Wanneer alle energie en voedingsstoffen nodig zijn voor het stresssysteem gaat dit ten koste van ‘minder’ belangrijke lichamelijke processen zoals het groeien van haar. Chronische stress is ook van negatieve invloed op het hormoonstelsel. Dit uit zich in een hormonale disbalans dat uiteindelijk kan zorgen voor haaruitval.  

Wanneer alle energie en voedingsstoffen nodig zijn voor het stresssysteem gaat dit ten koste van ‘minder’ belangrijke lichamelijke processen zoals het groeien van haar. Chronische stress is ook van negatieve invloed op het hormoonstelsel. Dit uit zich in een hormonale disbalans dat uiteindelijk kan zorgen voor haaruitval.  

Hormonen  

Ook een hormonale disbalans kan dus bijdragen meer haarverlies dan normaal. Niet alleen stresshormonen, maar ook hormoonschommelingen tijdens de overgang of zwangerschap kunnen zorgen voor haaruitval. Vrouwelijke hormonen zoals oestrogeen en progesteron zijn mogelijk van invloed op het behoud van een volle haardos. Na de bevalling ervaren veel vrouwen extreme haaruitval wat gelukkig van tijdelijke aard is. Ook een traagwerkende schildklier kan veroorzaker zijn van een verstoorde hormoonbalans (hypothyreoïdie). Ook hierdoor kan haaruitval optreden. De schildklier is belangrijk voor de stofwisseling en doorbloeding van het lichaam. Bij een lage activiteit zorgt dit voor problemen voor de haargroei. Hypothyreoïdie wordt veroorzaakt door te veel stress. Reden genoeg om dus zoveel mogelijk ontspanning op te zoeken.  

Medicatie 

Lees altijd goed de bijsluiter als je met medicatie begint want er zijn verschillende medicijnen die voor haaruitval kunnen zorgen zoals medicatie voor de schilklier, antidepressiva, anticonceptiepil, bloedverdunners en bloeddrukverlagende medicijnen. Overleg altijd met de huisarts als je tijdens het gebruik van medicatie haaruitval ervaart. 

Ziekte  

Bij hoge koorts, een infectie, bloedarmoede maar ook na een zware operatie of lange periode van ziek zijn kan haaruitval optreden. Wanneer je weer herstelt komt het haar na verloop van tijd vanzelf weer terug.  

Gebrek aan vitaminen en mineralen 

Je leest het terug in bijna elk artikel van Vitaminstore; een volwaardig voedingspatroon is de basis van een gezond lichaam. Wanneer we te weinig voedingsstoffen binnenkrijgen heeft dit effect op alle lichamelijke processen en dus ook haargroei. Nog even op een rij waar je dagelijks op moet letten: 

Een streng dieet kan ervoor zorgen dat je dagelijks te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt en bepaalde voedingsgroepen totaal worden vermeden. Door tekorten kan, zoals eerder beschreven, haaruitval ontstaan. Zorg altijd dat je een gezonde mix van koolhydraten, eiwitten en vetten binnenkrijgt en een gezonde hoeveelheid calorieën die passen bij jouw lichaamsbouw en leefstijl. Een streng dieet kan er daarnaast voor zorgen dat je gaat crashen (extreem veel gewicht verliezen in korte tijd) wat je lichaam enorm veel stress geeft en je hormonen uit balans kan brengen.

Door tekorten kan haaruitval ontstaan.

In tegenstelling tot alopecia androgenetica en alopecia areata is telogeen effluvium meestal goed te behandelen wanneer de oorzaak achterhaald kan worden. Deze vorm van haaruitval is vaak tijdelijk en uiteindelijk zal het haar vanzelf weer aangroeien. 

Andere vormen van haaruitval 

Naast de eerder beschreven vormen van haaruitval zijn er nog meerdere vormen die in meer of mindere mate voorkomen zoals: 

Het behandelen van het haar met chemische producten (bij bleken, permanenten, ontkroezen) kan voor chemische brandwonden zorgen. Het haar kan broos worden en afbreken en de hoofdhuid kan ook beschadigd raken (verbranden) met haaruitval tot gevolg. Door het haar en de hoofdhuid op natuurlijke wijze te laten herstellen kunnen de haren weer terugkomen. Alleen wanneer er littekenvorming is op de aangedane plekken kan het zo zijn dat haargroei wegblijft.