Wat zijn adoptogenen?

Adaptogenen zijn breed inzetbare planten en kruiden. Een plant of kruid mag een adaptogeen genoemd worden als:

  • Het helpt bij geestelijke druk en inspanning; het is een natuurlijke rustgever
  • Het lichaam in balans brengt bij innerlijke onrust
  • Het geen verstorende invloed heeft op normale fysiologische functies

Wat gebeurt er als je stress hebt?

Om je lichaam in harmonie te brengen zijn er voortdurend fysiologische processen aan het werk. De instandhouding van een goed evenwicht tussen deze processen wordt homeostase genoemd. Homeostase zorgt ervoor dat het interne milieu – dat bestaat uit weefselvocht tussen de cellen en haarvaten – de cellen ververst. In dit proces is een goede balans tussen voedingsstoffen en afvalstoffen van groot belang. Als dit proces verstoord wordt lijden je lichaamscellen hieronder, wat tot allerlei kwaaltjes en ongemakken kan lijden.

Regulatie stressrespons

Naast factoren als slechte voeding, overmatig roken en alcoholgebruik en intensief sporten, is stress is een van de veroorzakers van een slechte balans in je lichaam. Het proces waar je lichaam doorheen gaat bij het verdedigen en aanpassen aan stress zit complex in elkaar.

HHB-as

In de energie- en stressregulatie staat de HHB-as centraal. Dit is de wisselwerking tussen hypothalamus (onderdeel van je hersenen dat de zenuwen reguleert), hypofyse (een klier midden in het hoofd dat hormonen uitscheidt) en bijnieren (deze maken het stress-respons hormoon cortisol aan). Dit complexe systeem zorgt ervoor dat je lichaam bij stress weer terugkomt in homeostase. Dit systeem kan echter ontregeld raken door acute of chronische stress.

Hoe helpen adaptogenen bij lichamelijke onbalans?

Adaptogenen oefenen een invloed uit op de HHB-as, en ondersteunen je lichaam op die manier om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Hoewel adaptogenen veelal dezelfde brede werking hebben, hebben ze ook ieder een eigen karakter met verschillende eigenschappen. Een paar voorbeelden hiervan zijn:

Ashwagandha
Ashwagandha is onderdeel van de nachtschade familie en wordt al honderden jaren toegepast in de Ayurveda, India’s traditionele kruidenleer. Daarom wordt ook wel Indiase Ginseng genoemd. Ashwagandha heeft een ontspannende werking maar versuft niet. Als je student of sporter bent is deze plant dus erg geschikt!

Rhodiola
Rhodiola, ook wel rozewortel, groeit in koude streken als Centraal-Azië en koele, bergachtige delev van Europa als Scandinavie, IJsland en de Alpen. Deze plant biedt steun bij stressvolle omstandigheden.

Ginseng
Ginseng is een plant waarvan de actieve bestandsdelen uit de wortels getrokken worden. Er zijn verschillende soorten Ginseng, waaronder de Siberische, Koreaanse en Amerikaanse variant. Ginseng draagt bij aan geestelijke en lichamelijke balans, ondersteunt het immuunsysteem en een normale bloeddruk en is goed voor de concentratie en het geheugen.

Maca
De Maca wortel komt uit het Andes-gebergte in Peru en wordt meestal in poedervorm gebruikt. Maca zorgt voor positieve energie en helpt de vitaliteit te verhogen.

Auteur: Sanne van der Rijt