Weerstand en hoe belangrijk je darmen hierin zijn

Een goede gezondheid begint bij je darmen. De micro-organismen die in je darmen leven, zijn essentieel voor zowel je spijsvertering als je immuunsysteem. Daarom spelen de darmen ook zo’n belangrijke rol in je algehele gezondheid. Wist je dat je hier zelf een grote invloed op kunt hebben?

Darmflora en immuunsysteem

Wanneer er een constante aanval op jouw interne balans plaatsvindt is een sterke barrière van belang. Want niet alleen gezonde voedingsbestanddelen passeren immers je maag-darmkanaal, ook ongezonde voedingsmiddelen, toxines, parasieten, virussen, schimmels en hun uitscheidingsproducten komen voorbij. Gelukkig weet de slijmvlieslaag in je darmen hoe ze hiermee overweg moet. Deze slijmvlieslaag vervult belangrijke lokale en systemische afweer- en controlefuncties en werkt erg selectief. Enerzijds is je darm permeabel (doorlaatbaar) zodat voedingsstoffen opgenomen kunnen worden in de bloedbaan en als voedingsstof gebruikt worden in je cellen, anderzijds zorgt de slijmvlieslaag voor specifieke afweerreacties op aanvallen van buitenaf. Het biedt een punt van communicatie tussen je darmflora en je immuunsysteem. De slijmvlieslaag is namelijk opgebouwd uit allerlei receptoren die goede en foute indringers van elkaar kan onderscheiden en er zodoende voor zorgt dat je immuunsysteem snel en adequaat kan reageren.

Lekkende poortjes

Het darmslijmvlies bestaat uit tight-junctions, dit zijn een soort poortjes waar stoffen doorheen getransporteerd worden. Soms vindt er echter een te grote doorlaatbaarheid plaats, bijvoorbeeld bij langdurige irritatie van het weefsel. Dit wordt ook wel een lekkende darm genoemd. Bepaalde eiwitfracties uit je voeding kunnen nu te makkelijk door de darmwand komen en belasten vervolgens het immuunsysteem. Dit komt vaak voor bij mensen met een gluten intolerantie, allergieën of hormonale disbalans en kan leiden tot auto-immuun reacties.

Je staat er niet alleen voor

In onze darmen wonen zo’n 100 miljard bacteriën, tien keer zoveel als de hoeveelheid cellen in je gehele lichaam! Samen wegen ze rond de anderhalf tot twee kilo. Deze bacteriën komen uit verschillende stammen en vormen samen je microbioom, een grote wolk aan bacteriën, bacteriofagen, schimmels, protozoa, en virussen die op en in ons leven. In je dikke darm bevindt zich het grootste deel van deze beestjes. Daarnaast leven er residenten die onder de duim worden gehouden door goede bacteriën, mits deze voldoende beschikbaar zijn. Een voorbeeld van zo’n resident is Candida Albicans. Zolang de darmflora in balans is biedt deze een beschermende functie, bij een onbalans neemt hij echter een schimmelachtig verschijnsel aan en kan dan snel groeien en klachten opleveren. Invloeden die kunnen bijdragen aan een disbalans zijn het gebruik van antibiotica, roken, hormonen zoals de pil, stress en het eten van bewerkte of niet-biologische voeding.

In onze darmen wonen zo’n 100 miljard bacteriën.

Vezels: meer dan volume

De bacteriën in onze darmen hebben een voorkeur voor een licht alkalische omgeving. Daarom is het belangrijk dat je alvleesklier goed werkt en bicarbonaat kan uitscheiden om bij te dragen aan een optimale pH waarde in je darmen. Ook vezels spelen een rol. Zij zijn niet zomaar een leeg vulmiddel om je stoelgang te bevorderen. Het grootste deel van de voedingsvezels die je inneemt wordt afgebroken door bacteriën in je dikke darm. Zij vormen een voedingsbron en stimuleren de groei van gezonde darmbacteriën. Ook verlagen voedingsvezels de zuurtegraad in de darmen, wat bijdraagt aan een normale barrièrefunctie en bacteriesamenstelling.

Emotionele weerstand

Wanneer onze darmfunctie niet optimaal is, omdat je niet alle essentiële voedingsstoffen binnenkrijgt of niet voldoende kunt opnemen, kan dit psychische problemen tot gevolg hebben. Zo worden neurotransmitters in onze darmen aangemaakt. Deze brengen communicatie tussen verschillende zenuwcellen tot stand. Een voorbeeld hiervan is GABA, die een remmende functie in het centraal zenuwstelsel heeft. GABA werkt als een natuurlijke rustgever en draagt bij aan een balans van zenuwimpulsen. Bij psychische klachten zijn een sterke darmbarrière en spijsvertering alsook inname van (extra) belangrijke voedingsstoffen van belang.

Wanneer onze darmfunctie niet optimaal is, kan dit psychische problemen tot gevolg hebben.

Levensstijl

Andersom speelt het centraal zenuwstelsel een grote rol speelt in jouw spijsvertering. Het is het moederbord dat al jouw processen aanstuurt. Zodra jij in de stress schiet is krijgt jouw lichaam het signaal dat het hard moet wegrennen of in de aanval moet schieten. Hierbij wil het geen energie verspillen met het verteren van je lunch, dit is immers geen eerste levensbehoefte meer en dus loopt dit proces spaak. Helaas weet ons lichaam niet altijd goed te onderscheiden wanneer er daadwerkelijk gevaar dreigt. Jij moet er dus op letten dat jij je moederbord goed programmeert. Bijvoorbeeld door niet enkel te letten op wat je eet, maar ook hoe je eet. Leg je telefoon even opzij en begin rustig aan je bord eten. Kijk er ook even goed naar van te voren om je spijsvertering alvast op gang te helpen.

Leg je telefoon even opzij en begin rustig aan je bord eten.

Ondersteun jezelf verder

Start je dag met een korte meditatie of het uitspreken waarvoor je dankbaar bent. Houd de lucht om je heen schoon en fris door het gebruik van een verstuiver met natuurlijke etherische oliën. Zo verander je je huis in een spa en geniet je tegelijkertijd van de antibacteriële werking van oliën als kruidnagel, kaneel en rozemarijn. Hydratatie is van belang, bescherm droge slijmvliezen zoals die van je neus door ze met wat sesamolie te bevochtigen.

Voeding

We zien het overal om ons heen, fermenteren is hot! Niet enkel maken we zelf een spicy kimchi, ook andere gefermenteerde producten komen op als paddestoelen: zuurkool, kefir, kombucha, natto, tempeh, miso, biologische yoghurt en gefermenteerde groenten bieden een smaakexplosie in je mond en dragen bij aan een natuurlijke balans in je darmen. Naast probiotische voeding zijn ook prebiotica van belang, dit zijn onverteerbare vezels die je vindt in bijvoorbeeld uien, artisjok, prei en asperges. Ook haver en gebroken lijnzaad kunnen ondersteuning bieden. Zij verbeteren de stoelgang en bedekken je darmslijmvlies met een dun slijmlaag waardoor irriterende stoffen, zoals bacteriën en gifstoffen, het slijmvlies minder snel zullen beïnvloeden. Geniet van een gevarieerd dieet, rijk aan seizoensproducten. Deze zijn, net als gedroogde kruiden en groene thee, rijk aan antioxidanten. Ze bieden bescherming tegen oxidatieve schade van pathogenen en de daaropvolgende immunologische reactie. Ook vette vis, rijk aan omega 3, knoflook, rijk aan selenium en bromelaïne uit verse ananas zijn fantastisch om regelmatig te consumeren. Eet verder voldoende vetten, eiwitten en complexe koolhydraten om je bloedsuikerspiegel stabiel te houden. Zo grijp je minder snel naar snacks waar de residenten in je darmen ook van meegenieten.

Auteur: Sanne van der Rijt