Slapen is onmisbaar voor een goede gezondheid en immuunsysteem. We hebben elke nacht minimaal 7 tot 9 uur slaap nodig, dit kan per persoon verschillen. Tijdens deze uren worden er namelijk verschillende processen in gang gezet die ervoor zorgen dat jij lichamelijk herstelt en geestelijk in balans blijft. Wel zo fijn!

Waarom goed slapen zo belangrijk is

Wanneer je een gebroken nacht hebt gehad met te weinig slaap kun je de volgende dag sneller geïrriteerd raken, last hebben van een slechte concentratie en minder scherp zijn. Daarnaast kan je huid er dof en vlekkerig uitzien, wallen kunnen ontstaan en lijnen in het gezicht worden zichtbaarder. Ook je immuunsysteem heeft er flink onder te lijden. Nu zul je dit niet direct merken na één nacht slecht slapen maar chronisch slaapgebrek zorgt ervoor dat je weerstand achteruit gaat. Hoe dat precies zit leggen we je hier uit. 

Immuunsysteem

Het doel van je immuunsysteem (ook wel bekend als het afweersysteem) is het buiten houden en elimineren van pathogenen (schadelijke organismen) zoals bacteriën, virussen en schimmels. Je afweersysteem zit zeer ingenieus in elkaar en kun je onderverdelen in 3 afweerlinies:

• het eerstelijns immuunsysteem wat probeert schadelijke organismen en stoffen buiten je lichaam te houden. Denk aan je huid en de slijmvliezen van bijvoorbeeld de darmen en luchtwegen.  
• het tweedelijns immuunsysteem (ook wel het aangeboren immuunsysteem) heeft een niet-specifieke afweer en valt elke ziekteverwekker aan die het lichaam weet binnen te dringen. 
• het derdelijns immuunsysteem wordt ook wel het adaptieve immuunsysteem genoemd en valt specifieke indringers aan. Het grote verschil met het eerste- en tweedelijns immuunsysteem is dat het derdelijns immuunsysteem een geheugen heeft. Afweercellen die actief zijn in deze derde linie slaan de gegevens op van binnengedrongen pathogenen zodat ze bij een volgende besmetting gelijk weten wat ze moeten. 

Slaap

Waarom slaap zo belangrijk is voor je afweer? In een gezond lichaam is het immuunsysteem alleen ‘s nachts actief wanneer je ligt te slapen. Gedurende je slaap scannen afweercellen als het ware door je lichaam heen op zoek naar bacteriën, virussen en andere schadelijke indringers. Waarom alleen ’s nachts zul je misschien denken? Het kost simpelweg te veel energie om het immuunsysteem 24/7 draaiende te houden. Dreigt er overdag acuut gevaar door bijvoorbeeld een verwonding of infectie dan komt je afweer voor korte tijd in beweging en krijgt het immuunsysteem voorrang wat betreft energietoevoer op andere processen (zoals de spijsvertering) in het lichaam. 

Gedurende je slaap scannen afweercellen als het ware door je lichaam heen op zoek naar bacteriën, virussen en andere schadelijke indringers.

Derdelijns immuunsysteem

Naast dat tijdens je slaap het immuunsysteem zijn werk kan doen, vindt er tijdens je slaap ook een proces plaats die helpt je derdelijns immuunsysteem te verbeteren. Je slaapcyclus bestaat namelijk uit 4 fasen waarbij in de vierde fase (de REM slaap) informatie wordt verwerkt en herinneringen worden opgeslagen in je lange termijn geheugen. Maar nu hebben onderzoekers ontdekt dat slapen niet alleen ten goede komt aan je eigen geheugen maar ook aan het geheugen van je afweercellen in het derdelijns immuunsysteem. Door een lange diepe slaap zouden deze cellen nauwkeuriger gegevens opslaan waardoor ze beter schadelijke micro organismen kunnen herkennen. 

Auteur: Noëlle van Seggelen