Kruidensupplementen: kruiden en planten voor jouw gezondheid

16 februari 2022

Kruiden worden van oudsher al duizenden jaren ingezet ter ondersteuning van onze lichamelijke gezondheid. Zo kennen we de Chinese geneeskunde en de Ayurvedische geneeswijze waar kruiden een belangrijke rol spelen. Maar ook in Europa zijn we bekend met de geneeskrachtige werking van verschillende kruiden. Pas toen de Westerse geneeskunde zich begon te ontwikkelen en rond 1930 penicilline werd uitgevonden (het eerste antibioticum) verdween de kruidengeneeskunde naar de achtergrond. Toch zijn veel medicijnen ontwikkeld op basis van stoffen uit verschillende kruiden. Ondanks dat het gebruik van kruiden is afgenomen in de afgelopen 100 jaar worden ze nog steeds over de hele wereld dagelijkse gebruikt. In dit kruidendossier zullen we een aantal van de populairste kruiden bespreken die vandaag de dag worden ingezet ter ondersteuning van de gezondheid.

Curcuma

Curcuma is niet alleen een heerlijke smaakmaker maar heeft ook verschillende positieve eigenschappen die je lichaam ten goede kunnen komen:

(Voorlopig) toegestane gezondheidsclaims*

het bevordert de spijsvertering
het draagt bij aan soepele gewrichten
het heeft een positieve invloed op de galblaas- en leverfunctie

*Gezondheidsclaim in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie zijn

In supplementen wordt curcuma op het etiket vaak vermeld als curcumine. De biologische beschikbaarheid (de hoeveelheid die daadwerkelijk in het lichaam wordt opgenomen) van curcumine is van nature laag. Dit betekent dat een groot gedeelte, ongeveer 40 á 80 procent, in het maagdarmkanaal wordt uitgescheiden via de ontlasting. Gelukkig gaat de ontwikkeling van curcumasuppletie snel en zijn er inmiddels goed opneembare supplementen te koop. Door curcumine bijvoorbeeld te combineren met zwarte peper in de vorm van zwarte peper extract wordt de opname verbeterd. De biologische beschikbaarheid wordt ook verhoogd door curcumine in lipide (vetachtige stof) vorm aan het lichaam aan te bieden. Hierbij wordt gebruik gemaakt van curcumine verpakt in vetachtig deeltjes dat bestaat uit speciaal geselecteerde vetten die van nature ook in onze voeding voorkomen.

Rhodiola

Het vetplantje Rhodiola rosea is een adaptogeen kruid. Adaptogeen komt van het engelse woord “to adapt” wat aanpassen betekent. Adaptogenen helpen namelijk lichaam en geest aan te passen aan veranderingen in de omgeving. Het biedt steun bij stressvolle omstandigheden en bevordert het uithoudingsvermogen en de spierkracht bij sporters. In China wordt het plantje bijvoorbeeld van oudsher al ingezet door atleten.

(Voorlopig) toegestane gezondheidsclaims*:

rhodiola biedt ondersteuning in spannende tijden/ bij stresssituaties
rhodiola is gunstig voor een goede geestelijke balans
rhodiola bevordert het uithoudingsvermogen en de spierkracht bij sporters

* Gezondheidsclaim(s) in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.

Rhodiola Rosea wordt al duizenden jaren ingezet in de traditionele geneeskunde in verschillende gebieden zoals Oost Europa, Azië, Rusland en Scandinavië waar de Vikingen het kruid al gebruikte tijdens hun vele rooftochten. Het kruid gedijt goed op plekken waar het flink koud is zoals het Noordpoolgebied en gebergtes in Europa maar ook de Rocky Mountains en de gebergtes van Centraal-Azië.

Scutellaria

Scutellariae baicalensis wordt in de traditionele kruidenleer al eeuwen toegepast vanwege de 'blussende' eigenschappen. Vooral tijdens de lente is het een populair kruid wanneer bomen, grassen en planten tot bloei komen.

Scutellariae wordt al eeuwenlang (ruim 2000 jaar) ingezet in traditionele geneeswijzen. Vooral in de traditionele Chinese geneeswijze is het een populair kruid. Specifiek de wortel van het glidkruid wordt gebruikt in de traditionele geneeswijze. De wortel wordt gedroogd en verwerkt tot een poeder wat gemakkelijk ingenomen kan worden. De bijzondere werking van Scutellariae komt voort uit de verschillende flavonoïden die de wortel bevat. Flavonoïden zijn stoffen die van nature voorkomen in plantaardige voeding en de gezondheid te ondersteunen.

Echinacea

Een bekende plant die nu nog steeds veel gebruikt wordt als medicinaal kruid is Echinacea. Het kruid is enorm veelzijdig door de vele verschillende werkzame stoffen die de wortel en het bovengrondse deel bevatten. Echinacea is vooral geschikt voor kortdurende (enkele dagen tot weken) ondersteuning van het immuunsysteem.

De naam Echinacea komt van het Latijnse “achnos” wat '(zee)egel' betekent, het woord 'achnos' is weer afgeleid van het Griekse woord 'echinos', wat ook weer staat voor '(zee)egel'. Deze naam werd aan de plant gegeven vanwege de prikkelende schubben van de gedroogde zaadhoofdjes. Echinacea is een plantengeslacht waarvan negen verschillende soorten bestaan die hun oorsprong vinden in het oosten van Noord Amerika. Drie van deze soorten worden specifiek gebruikt in kruidenpreparaten namelijk: Echinacea angustifolia, Echinacea purpurea en Echinacea pallida. De bekendste hiervan is misschien wel de Echinacea purpurea ook wel de Rode Zonnehoed genoemd.

Ashwagandha

Ashwagandha wordt al honderden jaren toegepast in de Ayurveda, India's traditionele kruidenleer. Ashwagandha is (net als Rhodiola) een adaptogeen kruid en heeft een ontspannende werking.

(Voorlopig) toegestane gezondheidsclaims:*

Ashwagandha heeft een adaptogene werking
Ashwagandha is gunstig voor een goede geestelijke balans
Ashwagandha werkt ontspannend/ rustgevend

* Gezondheidsclaim in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.

Ashwagandha komt uit het Sanskriet en de Latijnse naam voor Ashwagandha is Withania somnifera, somnifera betekent zoiets als slaapverwekkend. De wortels en ook de bladeren van Ashwagandha worden gebruikt voor de werkzame stoffen die er in zitten. De belangrijkste actieve stof is withanolide, dit is een flavonoïde. Flavonoïden komen (zoals eerder gezegd) voor in plantaardige voeding zoals kruiden, groenten, fruit en noten. In de bladeren van het Ashwagandha kruid zit ook een stof withaferine A genoemd. Deze stof wil je liever niet in je lichaam hebben gezien het geen positieve werking heeft en zelfs de werkzaamheid van withanolide negatief kan beïnvloeden. Het beste is dan ook om te kiezen voor een Ashwagandha supplement wat vrij is van withaferine A en wat een Ashwagandha extract bevat zodat je zeker weet hoeveel werkzame stof er per dosering in de capsule zit.

Boswellia

Boswellia verwijst naar de gedroogde (gom)hars van de tropische boom Boswellia serrata. Er is veel onderzoek gedaan naar de positieve effecten van boswellia. Boswellia draagt namelijk bij aan:

het behoud van soepele spieren en gewrichten
een normale maagfunctie en darmwerking

Dit maakt boswellia zeer geschikt om te gebruiken door bijvoorbeeld senioren, maar natuurlijk kan iedereen profiteren van de voordelen van boswellia. De positieve uitkomsten van de onderzoeken laten zien dat boswellia niet voor niets al eeuwen heel populair is en vandaag de dag wint deze gomhars nog meer aan populariteit. Vooral in de Westerse wereld.

Kruiden en medicatiegebruik

Wanneer je wilt starten met het gebruik van kruiden, maar al medicatie gebruikt dan is het belangrijk om je van te voren goed te laten informeren door je huisarts, apotheker of therapeut. Kruiden kunnen namelijk in sommige gevallen interacties aangaan met reguliere medicatie. De Health Coaches van Vitaminstore zitten klaar op de chat voor advies over het gebruik van kruiden- en planten in supplementenvorm.

Geschreven door: Noëlle van Seggelen